Јануари е месец за подигање на свеста за ракот на грлото на матката, а оваа недела започнува Европската недела за превенција од рак на грлото на матката (17-22 јануари). Од веб-страницата на Хрватската лига против рак, ви пренесуваме факти за еден од најчестите видови на рак кај жените во светот.
1. Хуманиот папиломавирус (ХПВ) е главна причина за рак на грлото на матката
Ниту еден друг вид на рак нема толку силна причинска врска со некои од причините кои денес се познати како ХПВ и рак на грлото на матката, па така во дури 99,7 отсто од случаите на рак може да се докаже ХПВ инфекцијата.
2. ХПВ се пренесува преку сексуален контакт
ХПВ инфекцијата е многу честа кај сексуално активните луѓе, главно се пренесува за време на сексуален однос и може да се пренесе со директен контакт од човек на човек, не само за време на сексуалниот однос. ХПВ инфекцијата е најчеста кај адолесцентите, а ракот на грлото на матката кај жените на возраст меѓу 35 и 55 години.
3. Секоја друга сексуално активна личност е заразена со ХПВ
Околу 630 милиони луѓе во светот се заразени со ХПВ, а според резултатите од некои студии во Хрватска, околу 60 отсто од сексуално активните жени и мажи се заразени со ХПВ.
4. Смртноста од рак на грлото на матката е 50 проценти
Повеќето жени кои заболуваат од рак на грлото на матката, веројатно никогаш не направиле ПАП тест или барем не го направиле во последните 5 години.
5. Ракот на грлото на матката може да се открие навреме
Пап тестот е едноставен тест кој може да открие рак на грлото на матката и абнормални клетки во грлото на матката, но не укажува на главната причина за рак и абнормални клетки кои се резултат на постојана инфекција со „високоризични“ типови на ХПВ.
6. Ракот на грлото на матката е најсериозната компликација на ХПВ инфекцијата
Бидејќи ХПВ инфекцијата обично нема знаци или симптоми, повеќето заразени луѓе не се ни свесни за тоа. Повеќето ХПВ инфекции се откриваат само со абнормални резултати од ПАП тестот. Нискоризичните типови на ХПВ може да доведат до генитални брадавици: неканцерозни израстоци со боја на месо кои се појавуваат на и околу гениталиите. ХПВ типовите 6 и 11 се одговорни за 90 проценти од сите случаи на генитални брадавици. Продолжената инфекција со високоризични типови на ХПВ, како што се типовите 16, 18, 31 и 45, може да доведе до рак на грлото на матката и други видови на рак на гениталиите. ХПВ типовите 16 и 18 заедно сочинуваат 70 отсто од случаите на рак на грлото на матката.
7. Ракот на грлото на матката може да се спречи
Иако презервативите (кондомите) се ефективно средство за заштита од повеќето сексуално преносливи инфекции, тие не нудат целосна заштита во случај на ХПВ, бидејќи ХПВ може да биде присутен и во областите на кожата кои не се заштитени. Денес е достапна вакцина која може да ги заштити жените од ХПВ инфекција и рак на грлото на матката.
8. Вакцинацијата го спречува ракот на грлото на матката
Првата вакцина против ХПВ и рак на грлото на матката, која се користи во САД и ЕУ, е достапна и на хрватскиот пазар. Вакцината штити од инфекција со четири типа на ХПВ вирус; типови 16 и 18 кои предизвикуваат 70 проценти од рак на грлото на матката и типови 6 и 11 кои предизвикуваат околу 90 проценти од гениталните брадавици. Вакцината е 100 проценти ефикасна во спречување на инфекција со ХПВ, преканцерозни промени во грлото на матката (CIN 1, CIN 2/3), рак на самото место и генитални брадавици.