Би било добро историјата да се повтори доколку Ковидот заврши како шпанска треска по две и пол години пандемија. Од друга страна, не би било добро доколку коронавирусот го земе истиот број жртви како шпанскиот грип пред 100 години, кога од вирусот починаа дури 50 милиони луѓе.
Кога пандемијата на Ковид го зафати целиот свет на почетокот на 2020 година, многумина мислеа дека историјата се повторува, бидејќи во пролетта 1918 година, смртоносниот бран на шпанска треска се прошири низ планетата. Како и во случајот со короната, шпанскиот грип брзо се прошири низ меридијаните, иако сообраќајот беше многу побавен по Првата светска војна отколку денес.
Од друга страна, медицината не беше ни блиску до денешното ниво, па тоа влијаеше бројот на жртви од вирусот да биде поголем. Интересно е што пандемијата на шпански грип има три големи бранови. Првиот во пролетта 1918 година, вториот во есента истата година и третиот во зимата 1919 година.
Официјално, пандемијата на таканаречениот шпански грип заврши во декември 1920 година. За тие речиси две години починати се околу 50 милиони луѓе, што е двојно повеќе жртви отколку во Првата светска војна, или десет пати повеќе од сегашниот број на починати од коронавирусот.
Фактот што шпанската треска имаше три бранови во две години укажува на значителни разлики во однос на ковид, кој го бележи четвртиот бран низ светот, а и покрај вакцинацијата нема да заврши наскоро.
„Блиц“ со имунологот Томислав Радуловиќ анализираше дали Ковид има сличности или разлики во однос на шпанската треска.
Тој вели дека шпанската треска во 1918 година се појавила како сосема нов вид на грип.
-Тоа значи дека сите луѓе биле чувствителни на тој тип на грип и затоа се заразиле, се разболеле и масовно умирале. Вирусот практично стигна до населението кое ја преживеало Првата светска војна. Треба да се има на ум дека после таа војна сиромаштија владеела низ целиот свет. Од лековите само аспирин се користел и злоупотребувал во борбата против шпанскиот грип, па се верува дека многумина починале и од лекот – нагласува Радуловиќ за „Блиц“.
Тој вели дека пандемијата на шпански грип заврши со тоа што вирусот повеќе не се пренесува.
– Имаше таква масовна инфекција со голем број на мртви и оние кои успеаја да преживеат и да добијат силен имунитет. Бидејќи преживеаните имаа силен имунитет, вирусот повеќе не можеше да преживее во жива клетка и да се менува како што тоа го прави сега КОВИД – нагласува Радуловиќ.
Од друга страна, короната се менува од почетокот на пандемијата.
-На почетокот се велеше дека вирусот ги напаѓа само постарите луѓе, а не децата и трудниците. Сега се промени толку многу што сите се заразуваат. Ковид има карактеристики на грип бидејќи постојано се менува. Бидејќи промените ја пробиваат одбраната на организмот кој бил вакциниран. Но, само секој десетти вакциниран поради ваква инфекција може да има тешка клиничка слика – објаснува Радуловиќ.
Радуловиќ гледа два излеза од оваа ситуација.
– Или ќе се вакцинираме за да не се разболиме сериозно, или ќе се разболиме и ќе чекаме да видиме дали ќе имаме блага, умерена, тешка слика, респиратор или смрт. Трето нема. Вакцинирани кои се инфицираат и завршуваат во болница се оние од имунолошкиот систем, со повеќе видови на болести или постари од 80 години – истакнува Радуловиќ.
Тој нагласува дека за Ковид се знае многу, но сè уште не се знае сè.
– Секако дека ковид 19 не е стабилен вирус како што се малите и големите сипаници, кои беа целосно искоренети со вакцинација бидејќи не се променија. Ковид се менува и затоа е потребна вакцинација со секој нов вид. Веќе е најавено дека ќе биде потребна четврта доза од вакцината – вели Радуловиќ.
Иако Ковидот досега однесе 10 пати помалку животи од шпанскиот грип, Радуловиќ смета дека сегашната пандемија е потешка од онаа пред 100 години.
– Денеска во борбата против вирусот имаме многу подобри можности во вид на вакцини, лекови, здравствени услови, така што повторно пандемијата не е ни блиску до крајот. Погледнете колку претрпе економијата поради оваа пандемија – оценува имунологот.
Радуловиќ потсетува дека шпанската треска не била првата пандемија.
– Првата пандемија се појави во 15-16. век и оттогаш имаме пандемија во просек на секои 60 до 100 години. Досега сме имале повеќе од 50 пандемии. На пример, по шпанската треска, која однесе повеќе жртви од Втората светска војна, се појави нов вид на вирус во 1956-1957 година. И луѓето масовно се разболуваа, јас тогаш бев средношколец и имав пневмонија. Од друга страна, оние кои ја преживеаја шпанската треска тогаш не се разболеа – заклучува Радуловиќ.